Doodsbriefjes
Geschiedenis
Overlijdensverklaringen A en B
Niet-natuurlijk overlijden
Gedigitaliseerde archieven
Medische woordenboeken en begrippen
Doodsoorzaken
De overlijdensaangifte werd veelal gedaan door aangevers of familieleden van de overledene, die tevens een verklaring van de doodsoorzaak aflegden. In sommige begraafregisters uit de achttiende eeuw kan je, zij het sporadisch en afhankelijk van de gemeente, nog wel eens een vermelding van een doodsoorzaak tegenkomen. Geleidelijk aan groeide het besef bij geneeskundigen en instanties dat het toch van belang zou kunnen zijn om vast te stellen welke (vaak besmettelijke) ziekten het meest voorkwamen, welke met regelmaat terugkeerden en in welke maand en op welke leeftijd men het grootste risico liep te sterven, zodat men voorzorgsmaatregelen kon nemen.
Een eerste registratie van ziekten en doodsoorzaken was er in 1755 voor de gemeente ‘s-Gravenhage. In de periode tussen 1755 en 1773 werden daar sterftegegevens gepubliceerd, die ingedeeld waren naar éénenzeventig doodsoorzaken. Erg nauwkeurig waren deze registraties overigens niet. Andere plaatsen volgden, waaronder Amsterdam waar in 1773 op last van de burgemeesters werd begonnen met het noteren van de doodsoorzaken. De Amsterdamse lijsten waren vrij volledig aangezien daar sinds 1775 niemand zonder toestemmingsbriefje begraven mocht worden. Vanaf 1777 werd hier naast de doodsoorzaak tevens de leeftijd van de overledene vastgelegd.
Door de invoering van de Wet op de Uitoefening van de Geneeskunst en de Wet op het Geneeskundig Staatstoezicht in 1865 en definitief geregeld door de invoering van de Begraafwet in 1869 was de arts, die iemands dood vaststelde, verplicht een verklaring van overlijden op te maken. Daarin werd de doodsoorzaak opgetekend, de zogeheten ‘doodsbriefjes’. Bij afwezigheid van een behandelend arts was deze taak weggelegd voor een door de gemeente aangewezen lijkschouwer om op deze manier onder andere het begraven van schijndoden te voorkomen. Zonder deze verklaring mocht niet langer meer tot begraven overgegaan worden. Bovendien was de gemeente verplicht de gegevens over de doodsoorzaak, aangevuld met gegevens over geslacht, leeftijd, burgerlijke staat en beroep, op te sturen naar de Inspectie van het Geneeskundig Staatstoezicht. Vanaf 1901 zijn de statistiek van de sterfte en van de doodsoorzaken door het Centraal Bureau voor de Statistiek samengesteld.
Doodsbriefje uit 1869 met vermelding van de primaire en secundaire oorzaak.
Bron: Archieven
Voorgedrukte overlijdensverklaring uit 1880, af te geven aan het ‘Bureau van den Burgerlijken Stand’ bij de aangifte van het overlijden.
Bron: FamilySearch
Opgave wegens overlijden. Meschendorp-Tellier: Suzanna Catharina Lamberdina Tellier.
Bron: © Ton de Zwart (tondezwart.nl). Geplaatst met toestemming van de auteursrechthebbende.
Overlijdensverklaringen A en B
Vanaf 1926 dienen er twee verklaringen te worden opgemaakt: het doodsbriefje of formulier A, ook wel A-verklaring en een doodsbriefje of formulier B, ook wel B-verklaring. Deze documenten zijn wettelijk vereist voor een doodverklaring.
Op de A-verklaring werd in eerste instantie de naam van de overledene aangegeven, de overlijdensdatum en de doodsoorzaak. Hierbij was het niet noodzakelijk om het tijdstip van overlijden te vermelden. Vanaf 1 april 1956 bevat het doodsbriefje A niet meer de exacte doodsoorzaak en valt daarmee ook niet onder het medisch beroepsgeheim.
Op de A-verklaring wordt iemand dus officieel doodverklaard. Deze verklaring kan worden afgegeven aan de nabestaanden, maar meestal wordt deze direct overgedragen aan de uitvaartondernemer om het overlijden aan te kunnen geven bij de Burgerlijke Stand. Vervolgens en pas dan wordt er een verlof tot begraven of cremeren afgegeven door de gemeente.
Voorbeeld van een A-formulier. Meschendorp-Tellier: Suzanna Catharina Lamberdina Tellier. Overlijdensoorzaak No. 90 (Pericarditis; ontsteking van het hartzakje)
Bron: © Ton de Zwart (tondezwart.nl). Geplaatst met toestemming van de auteursrechthebbende.
De B-verklaring is een uitgebreider document. Op deze verklaring wordt de doodsoorzaak van de overledene aangegeven en de omstandigheden die hebben geleid tot het overlijden. Hierbij wordt onderscheid gemaakt tussen een natuurlijke dood, een niet-natuurlijke dood en doodgeboren. De B-verklaring valt wel onder het medisch beroepsgeheim. Om deze reden is in artikel 12a van de Wet op de Lijkbezorging bepaald dat de B-verklaring in een gesloten enveloppe aan de ambtenaar van de burgerlijke stand moet worden verstrekt. Aan deze enveloppe is een strook bevestigd waarop de identiteit van de overledene staat vermeld. De ambtenaar van de Burgerlijke Stand scheurt de strook af voor de gemeentelijke administratie. De enveloppe wordt ongeopend, en voorzien van het nummer van de overlijdensakte, opgestuurd naar de medisch ambtenaar van het Centraal Bureau voor de Statistiek. Daar worden de gegevens anoniem verwerkt ten behoeve van de statistiek.
Strook van de enveloppe.
Bron: © Ton de Zwart (tondezwart.nl). Geplaatst met toestemming van de auteursrechthebbende.
Als de schouwarts zeker weet dat er geen sprake is van of als hij twijfelt aan een natuurlijke oorzaak van het overlijden geeft deze geen verklaring van natuurlijk overlijden af en wordt dit overlijden aan de gemeentelijk lijkschouwer gemeld. Deze verricht vervolgens zelf een lijkschouw.
Een niet-natuurlijk dood is een overlijden als gevolg van een ongeval, misdrijf, zelfdoding of levensbeëindigend handelen. Wanneer een minderjarige is overleden, moet de gemeentelijke schouwarts altijd gewaarschuwd worden. Ook een doodgeboorte moet altijd apart worden aangegeven. In al deze gevallen mag alleen de gemeentelijke schouwarts de verklaringen invullen. Als ook deze twijfelt aan of niet overtuigd is van het natuurlijke karakter van het overlijden en geen verklaring van overlijden kan afgeven, brengt hij verslag uit aan de Officier van Justitie. De Officier van Justitie beoordeelt of het vermoeden bestaat dat een strafbaar feit is gepleegd en als dit het geval is of een gerechtelijke sectie gelast moet worden.
Als de gemeentelijk schouwarts alsnog tot de conclusie komt dat er sprake is van een natuurlijk overlijden dan kan deze de A-verklaring en de B-verklaring invullen. Wordt de conclusie getrokken dat er geen sprake is van een natuurlijk overlijden dan vult deze wel de B-verklaring in, maar niet de A-verklaring. In plaats daarvan worden twee zogeheten ‘Artikel 10-formulieren’ (genoemd naar artikel 10 van de Wet op de Lijkbezorging) ingevuld. Het ene formulier wordt in plaats van de A-verklaring gestuurd naar de Burgerlijke Stand; het andere formulier gaat naar de Officier van Justitie. Als de Burgerlijke Stand geen verklaring van overlijden maar een ‘Artikel 10-formulier’ ontvangt, wordt er niet eerder een verlof tot begraven of cremeren afgegeven voordat een brief van de Officier van Justitie is ontvangen met de daartoe verleende toestemming, zodra het lichaam van de overledene is vrijgegeven.
Een (vermoedelijk) niet-natuurlijk overlijden: een verdronken manspersoon, gevonden op 12 februari 1787 in Amsterdam.
Bron: FamilySearch
Er bestond geen ‘bewaarplicht’ voor de doodsbriefjes. Dat houdt in dat veel doodbriefjes zijn vernietigd en dus niet meer bij het Gemeente- of Streekarchief te achterhalen zijn. Wilt u weten of overlijdensverklaringen in een bepaalde gemeente bewaard zijn gebleven, dan kunt u dit opzoeken in het desbetreffende archief (doorgaans het archief van het gemeentebestuur) of contact opnemen met de gemeentelijke instelling.
Toch is er ook al een start gemaakt om de bewaard gebleven of teruggevonden doodsbriefjes te indexeren en digitaal doorzoekbaar te maken. Hieronder volgt een overzicht van de bronnen die mij bekend zijn, aangevuld met andere bronnen waarin doodsoorzaken vermeld staan. Door de mogelijkheid van scannen op verzoek kunnen inmiddels binnen een archief meer jaartallen digitaal beschikbaar zijn gemaakt.
A B C D E F G H K L M N O P R S T U V W Z
Aalst (Noord-Brabant)
Overlijdensbriefjes 1873-1883 en 1888-1916. Zie ook index.
Alem, Maren en Kessel
Verklaringen van overlijden met vermelding van de doodsoorzaken 1885 en 1938-1957.
Alphen en Riel
Overlijdensverklaringen 1871-1938 (met hiaten).
Amsterdam
Overlijdensverklaringen van Amsterdam vindt u via het Stadsarchief Amsterdam in het Archief van het Bureau voor Statistiek. In deze registers werd aantekening gehouden van overledenen, die bij de Burgerlijke Stand waren ingeschreven. De jaren 1854-1940 (inventaris 341-519) vindt u in de registers ingedeeld naar wijknummer en adres of later naar nummer van de overlijdensakte. In hetzelfde archief vindt u onder ‘Nagekomen stukken‘ tevens registers van de periode 1914-1925 (inventaris 1020-1047). Weliswaar worden in deze bevolkingsstatistiek geen namen vermeld, maar aan de hand van de vermelde gegevens en datum van overlijden is het zeker mogelijk de doodsoorzaak van een gezocht persoon te achterhalen.
Om eindeloos bladeren te voorkomen als u niet beschikt over de juiste buurtcode kunt u gebruik maken van de ‘Tabel buurtindeling‘ of zoeken op straatnaam, waarbij de gegevens worden vertoond.
Amsterdam
Scans van overlijdensverklaringen 1940-1949 (inventaris 27-2311).
Onder ‘Overige stukken‘ vindt u tevens scans van overlijdensverklaringen of scans op aanvraag. Het betreft de inventarissen:
2491-2502 Stukken betreffende het overlijden elders van personen die zijn ingeschreven in het Amsterdamse bevolkingsregister en van personen binnen Amsterdam komende van elders.
2485 Aangiften en verklaringen van overlijden van Rijksduitsers overleden te Amsterdam, met index.
2517 Stukken betreffende het verlof tot en het uitstel van begraven alsmede het onrechtmatig handelen binnen het Gemeentelijk Bureau voor Lijkbezorging.
2666 Register van slachtoffers die door oorlogshandelingen om het leven zijn gekomen, geordend per aanval.
2668 Register van tussen 1941 en 1948 overleden militairen.
2667 Stukken betreffende oorlogsslachtoffers in het buitenland en lijsten van slachtoffers van 17 juli 1943 in Amsterdam te noorden van het IJ.
Amsterdam
Registraties van haaldoden in Amsterdam met vermelding van onder meer de doodsoorzaak en vindplaats 1777-1811. (Zie ook: Databank: Haaldoden Amsterdam 1777-1811)
Registers van overledenen in het Spin- en Werkhuis met opgave van ouderdom en doodsoorzaak 1783-1812. Deze registers zijn geïndexeerd en doorzoekbaar op naam in het SAA.
Registers van aangegeven lijken binnen Amsterdam en derzelver Jurisdictie 1806-1812 (inventaris 256-285).
Jongens Aalmoezeniersweeshuis Amsterdam; Ramp Westerkerk 1704
De jongens uit het Aalmoezeniersweeshuis zaten tijdens de dienst van 27 juli 1704 op de jongensgalerij van de Westerkerk, toen het gewelf boven hun hoofd plots instortte. Zes weesjongens overleefden de ramp in de Westerkerk niet en vierenveertig weesjongens raakten gewond. De lijst van doden en gewonden met vermelding van hun letsel vindt u via de volgende link.
Asperen
Overlijdensverklaringen met vermelding van de doodsoorzaak 1894-1900, 1902, 1908-1910, 1913, 1915, 1922-1925 en 1933.
Baarderadeel
Doodsbriefjes van de vroegere gemeente Baarderadeel over de periode 1900-1912 en een index op naam.
Baarle-Hertog
Doodsoorzaken Baarle-Hertog 1912-1916.
Baarle-Nassau
Overlijdensverklaringen 1901-1946.
Beek en Donk
Verklaringen van overlijden 1880-1930 (met hiaten). Zie ook index.
Bennebroek
Formulieren van aangiften van overlijden met verklaringen van overlijden 1947-1954.
Bergh
Staten van sterfgevallen met opgave van doodsoorzaken 1862-1870 (met voorin een verklarende lijst van medische terminologie), 1871-1891 en 1892-1900.
Berghem
Verklaringen van overlijden 1940-1969.
Berkel-Enschot
Overlijdensverklaringen 1870-1941.
Berlicum
Verklaringen van overlijden door geneesheren met aangifte van de doodsoorzaak 1877-1879, 1881-1883, 1886-1901, 1904, 1909, 1916, 1920-1923 en 1927.
Best
Verklaringen van overlijden 1903-1946. Zie ook index.
Beugen-Rijkevoort
Verklaringen van overlijden met vermelding van van de doodsoorzaak 1923-1926 en 1930-1936.
Beusichem
Doktersverklaringen van overlijden 1927-1938.
Bommelerwaard
Overlijdensverklaringen uit de gemeenten Poederoijen, Zuilichem, Rossum, Brakel, Heerewaarden en Hedel over de periode 1869-1956 (doorzoekbaar op naam).
Brakel
Overlijdensverklaringen uit de gemeenten Poederoijen, Zuilichem, Rossum, Brakel, Heerewaarden en Hedel over de periode 1869-1956 (doorzoekbaar op naam). Overlijdensverklaringen met vermelding van de doodsoorzaak 1908-1949.
Brouwershaven
Overlijdensverklaringen met aantekening van de doodsoorzaak 1889-1909.
Chaam
Overlijdensverklaringen 1869-1939 (1915 ontbreekt).
Cromvoirt
Overlijdensverklaringen 1901 en 1914-1932 (personenindex met gegevens).
Culemborg
Overlijdensverklaringen met vermelding van de doodsoorzaak 1884, 1891, 1894, 1896, 1901, 1909-1910, 1913, 1916, 1918, 1923-1925, 1927 en 1929.
Delft
Lijsten van overledenen met vermelding geboortedatum, aanslag voor belastingen, aantal kinderen en doodsoorzaak 1866-1867 (vanaf scan 273) en overlijdensverklaringen 1873.
Den Dungen
Verklaringen van overlijden 1866-1948.
Den Haag
Registers van aangegeven lijken 1806-1811 en ingekomen rapporten van de gemeentelijke schouwarts geordend op nummer van de overlijdensakte 1937-1945 (met hiaten).
Den Haag-Overlijdensverklaringen militairen in Franse krijgsdienst
Scans van overlijdensverklaringen uit de registers van Den Haag betreffende overleden militairen in Franse krijgsdienst over de periode 1792-1815; A-B, C-F, G-H, I-K, L-M, N-R, S-U en V-Z.
Diessen
Overlijdensverklaringen 1933-1943.
Dinteloord
Verklaringen van overlijden 1902-1945.
Dinther
Verklaringen van overlijden 1935-1952.
Dommelen
Verklaringen van doodsoorzaak afgelegd door de gemeentearts 1879-1896. Zie ook index.
Dongen
Overlijdensverklaringen 1931-1935.
Dordrecht
Transcripties van verklaringen van de heel- en vroedmeesters van Dordrecht betreffende de doodsoorzaak van niet op natuurlijke wijze overleden personen in de periode 1845-1852.
Duivendijke
Verklaringen van overlijden 1927-1928, 1930-1936 en 1943-1946.
Echteld
Overlijdensverklaringen, waaronder vier verklaringen inzake een overlijden van vóór 1800, 1817-1820.
Elst
Geneeskundige verklaringen van overlijden 1887-1930.
Erp
Verklaringen van overlijden 1940-1945.
Etten-Leur
Medische verklaringen van overlijden 1889-1959.
Fijnaart en Heijningen
Stukken betreffende overledenen 1811-1971.
Geervliet
Verklaringen van overlijden 1891-1941.
Geffen
Personenindex met informatie 1901-1941 en 1959-1962.
Geldrop
Door medici afgegeven overlijdens verklaringen met vermelding der doodsoorzaak 1899-1920. Zie ook index.
Gestel en Blaarthem
Opgaven en verklaringen wegens overlijden 1916-1920. Zie ook index.
Gilze en Rijen
Doodsbriefjes 1894-1946.
Goirle
Overlijdensverklaringen Goirle 1873-1945.
Gouda
Transcripties schouwcedullen van Gouda 1681-1750 en 18 januari 1750-17 december 1793.
’s Gravenmoer
Overlijdensverklaringen 1907-1930.
Haamstede
Overlijdensverklaringen en vanaf 1907 verlofbriefjes tot het begraven van lijken 1900-1911, 1915-1916 en 1918-1926.
Haarlem
Doodsoorzaken, opgaven omtrent overledenen in de gemeente 1940-1945.
Haarlemmerliede en Spaarnwoude
Verklaringen van overlijden, ingevuld door een arts en overgelegd bij de aangifte van het overlijden 1882-1885.
Hedel
Overlijdensverklaringen uit de gemeenten Poederoijen, Zuilichem, Rossum, Brakel, Heerewaarden en Hedel over de periode 1869-1956 (doorzoekbaar op naam). Overlijdensverklaringen met vermelding van doodsoorzaken 1944-1949 en 1951-1956.
Heerde
Doodsbriefjes met vermelding van de doodsoorzaak en in een kleiner aantal ook vermelding van een voorafgaande ziekte. Van personen die in een andere gemeente zijn overleden, zoals in het ziekenhuis in Zwolle, is geen doodsbriefje in Heerde ingeleverd en is de doodsoorzaak dus niet bekend.
In de pdf-bestanden vindt u allereerst een alfabetische lijst met de Latijnse medische termen en de Nederlandse betekenis. Daarna volgt, voor zover bekend, de alfabetische lijst met overledenen en de doodsoorzaken; 1863–1882 (vanaf 1877 voorzien van de doodsoorzaken), 1883–1902, 1903–1922, 1923–1940 en 1941–1955.
Heerewaarden
Overlijdensverklaringen uit de gemeenten Poederoijen, Zuilichem, Rossum, Brakel, Heerewaarden en Hedel over de periode 1869-1956 (doorzoekbaar op naam). Overlijdensverklaringen met vermelding van doodsoorzaken 1881-1940 en 1941-1950.
Hekelingen
Verklaringen van overlijden opgemaakt door de geneeskundige 1897-1898 en 1920–1930.
Hellevoetsluis
Verklaringen van overlijden 1884-1927 (ontbreekt: 1891 en 1920-1924).
Helmond
Staten van overledenen met doodsbriefjes van de doctoren 1865-1866.Kladregister houdende de sterfgevallen ingeschreven in de registers van Burgerlijke Stand met vermelding van overlijdensoorzaak 1885.
Hillegom
Overlijdensverklaringen 1878-1879, 1884 en 1901.
Hilvarenbeek
Overlijdensverklaringen Hilvarenbeek 1870-1944.
Hoeven
Medische verklaringen van overlijden 1938-1953.
Hooge en Lage Zwaluwe
Overlijdensverklaringen 1833, 1860-1861 en 1899.
Huijbergen
Verklaringen van overlijden 1890-1936.
Huisseling en Neerloon
Geneeskundige verklaringen van overlijden 1880-1922.
Kapelle
Geneeskundige verklaringen van overlijden met vermelding van de doodsoorzaak 1940-1947.
Kerkwerve
Overlijdensverklaringen 1868, 1871, 1875, 1893, 1900-1914, 1924-1926, 1931, 1934-1935 en 1938.
Klundert
Verklaringen van overlijden 1891-1940.
Laren
Verklaringen van overlijden 1943-1945.
Leeuwarden (Blokhuispoort)
Op de website van de Stichting Museum Blokhuispoort vindt u een overzichtslijst van ‘inmates’, die zijn overleden in de bijzondere Strafgevangenis en Huis van Bewaring van Leeuwarden in de periode van 1874 tot 1969. Onderaan deze zelfde pagina kunt u de complete lijst ‘Overleden gevangenen van Leeuwarden 1784-2008‘ downloaden als pdf-bestand. In deze lijst worden in de meeste gevallen tevens de doodsoorzaken vermeld.
Lith
Verklaring van overlijden 1880-1899, 1901-1912, 1914-1920, 1922-1924, 1926, 1928 en 1930-1932.
Loon op Zand
Overlijdensverklaringen Loon op Zand 1879-1899.
Maarheeze
Overlijdensbriefjes 1874-1889 en 1926-1931. Zie ook index.
Made en Drimmelen
Overlijdensverklaringen Made en Drimmelen 1921-1939.
Mill en St. Hubert
Verklaringen en extracten van overlijden 1831-1833, 1838-1840, 1874-1875, 1907-1908 en 1916.
Moergestel
Overlijdensverklaringen 1885-1886.
Nederlandse militairen in Franse krijgsdienst
Scans van overlijdensverklaringen uit de registers van Den Haag betreffende in het ziekenhuis overleden Nederlandse militairen in Franse krijgsdienst over de periode 1792-1815; A-B, C-F, G-H, I-K, L-M, N-R, S-U en V-Z.
De namenklapper op de overlijdensverklaringen vindt u hier. In de digitale index van het Nationaal Archief kunt u op naam zoeken. Echter, daarbij dient u wel rekening te houden met spellingvarianten.
Nieuwendam
Verklaringen van overlijden 1904-1920 en verloven tot begraven 1906, 1910-1911 en 1916.
Nieuwerkerk
Doodschouwbriefjes 1879-1934.
Nieuw-Vossemeer
Verklaringen van overlijden 1852-1899, 1901-1908, 1924-1925 en 1944-1950.
Nuenen en Gerwen
Overlijdensverklaringen 1875-1935. Zie ook index.
Oerle
Verklaringen van overlijden, opgemaakt door artsen 1873, 1882 en 1907-1912. Zie ook index.
Oijen en Teeffelen
Verklaringen van overlijden 1928-1938.
Oirschot
Verklaringen van overlijden 1878-1884 en 1919-1936.
Oisterwijk
Overlijdensverklaringen Oisterwijk 1940-1943.
Oisterwijk
Overlijdensverklaringen 1899, 1901, 1903-1904 en 1914-1932.
Oost en West-Souburg
Geneeskundige verklaringen van overlijden 1932-1942.
Oss
Geneeskundige verklaringen van overlijden 1882-1929.
Ossendrecht
Overlijdensverklaringen 1919-1940.
Oud en Nieuw Gastel
Medische verklaringen van overlijden 1870-1941.
Oudenbosch
Overlijdensverklaringen 1866-1885, 1919-1921 en 1925-1926.
Ouder-Amstel
731-733 Overlijdensverklaringen 1935-1961.
Poederoijen
Overlijdensverklaringen uit de gemeenten Poederoijen, Zuilichem, Rossum, Brakel, Heerewaarden en Hedel over de periode 1869-1956 (doorzoekbaar op naam). Vermelding doodsoorzaken 1869-1925 en overlijdensverklaringen met vermelding van doodsoorzaken 1901 en 1941-1949.
Raamsdonk
Overlijdensverklaringen 1870-1900.
Ravenstein
Verklaringen van overlijden 1876-1920 en 1922-1950.
Reek
Verklaringen van overlijden 1924-1926 en 1941-1942.
Renesse
Overlijdensverklaringen 1865, 1868 en 1870-1916.
Reusel
Verklaringen van doodsoorzaken 1900-1937. Zie ook index.
Rijsbergen
Verklaringen van overlijden 1889-1927.
Roosendaal
Sterflijsten 1868-1938.
Roosendaal en Nispen
Overlijdensoorzaken van personen overleden in de plaats Roosendaal-Nispen 1864-1938 (doorzoekbaar op naam).
Rossum
Overlijdensverklaringen uit de gemeenten Poederoijen, Zuilichem, Rossum, Brakel, Heerewaarden en Hedel over de periode 1869-1956 (doorzoekbaar op naam).
Rotterdam
Geneeskundige verklaringen van overlijden van gemeente Rotterdam 1917-1955. Ga via de link naar ‘Beschrijving van de series en archiefbestanddelen‘ en vervolgens naar ‘Inventaris‘ en ‘Geneeskundige verklaringen van overlijden‘.
Rozenburg
Statistische opgave van leeftijd bij en oorzaak van overlijden 1877-1901.
Rucphen
Verklaringen van overlijden 1949 en 1953.
Sas van Gent
Verklaringen van overlijden 1859-1899.
Schijndel
Geneeskundige overlijdensverklaringen over 1944-1960.
Schore
Geneeskundige verklaringen van overlijden met vermelding van de doodsoorzaak 1920-1940.
Schoten
Door geneeskundigen afgelegde verklaringen van overlijden 1878-1881, 1883-1892, 1894-1900 en 1903-1926.
Sint-Michielsgestel
Overlijdensverklaringen 1941-1943, 1945-1947 en 1952-1953. Aangiftes van overlijden met geneeskundige verklaring 1932-1936 en 1939-1949.
Sint-Oedenrode
Geneeskundige verklaringen van overlijden 1870-1883 en 1885-1939 en verklaringen van overlijden opgemaakt door geneesheren met opgave van de doodsoorzaak 1940-1956.
Soerendonk
Geneeskundige verklaringen van overlijden 1875-1879, 1882-1887, 1889-1906, 1908-1909, 1912-1913, 1915-1916 en 1922-1924. Zie ook index.
Steenbergen
Verklaringen van overlijden 1944 en 1946-1947.
Stiphout
Verloven tot begraven en Verklaringen van overlijden 1901-1930 (met hiaten). Zie ook index.
Stratum
Overlijdensbriefjes 1900-1920. Zie ook index.
Strijp
Overlijdensbriefjes 1908-1915. Zie ook index.
Terheijden
Overlijdensverklaringen Terheijden 1923-1945.
Tiel
Verklaringen van overlijden met vermelding van de doodsoorzaak 1888, 1892, 1896, 1922 en 1926.
Tilburg
Overlijdensverklaringen 1877-1946.
Tongelre
Verklaringen van overlijden 1901-1920. Zie ook index.
Udenhout
Overlijdensverklaringen 1900-1925.
Uithoorn
Verloven tot begraven 1835 en registers van afgegeven verloven tot begraven 1929-1935.
Urk
Verklaringen van overlijden en doodschouw 1866-1933.
Valkenswaard
Verklaringen van overlijden 1869-1873, 1913-1917 en 1921-1924. Zie ook index.
Veghel
Verklaringen van overlijden met opgave van de doodsoorzaak 1897-1936 en 1940-1945.
Vlaanderen
Lijkschouwingen (1542-1786) uit het archief van de Raad van Vlaanderen, de hoogste justitieraad van het toenmalige graafschap Vlaanderen (Oost- en West-Vlaanderen, ten dele Frans- en Zeeuws-Vlaanderen). Het gaat om verslagen en getuigenverklaringen voor rechtszaken waarin een (medische) expertise nodig was. Niet enkel dodelijke slachtoffers, maar ook gewonden als gevolg van vechtpartijen, ongelukken, etc. worden erin onderzocht.
Ga naar het Rijksarchief België en scrol naar: ‘Beschrijving van de series en archiefbestanddelen’. Ga vervolgens naar ‘Deel 3’ → ‘II. Justitie’ → ‘3. Lijkschouwingen’.
Overlijdensberichten Oost-Vlaamse soldaten in Franse dienst
Overlijdensberichten (1793-1816) van Oost-Vlaamse soldaten in Franse dienst, grotendeels bestaande uit overlijdensattesten die werden uitgeschreven in (militaire) hospitalen.
Ga naar het Rijksarchief België en scrol naar ‘Beschrijving van de series en archiefbestanddelen’ en ga naar ’20-40 Overlijdensakten van Belgische soldaten in Franse dienst, partim Scheldedepartement. 1793-1816’.
Vreeswijk
Verklaringen van overlijden 1940-1945.
Vries
Scans van doodverklaringen uit de Drentse gemeente Vries uit de periode 1872 tot 1882.
(Momenteel niet beschikbaar.)
Vught
Verklaringen van overlijden 1870-1930.
Registers van aan de hoofdinspecteur van de volksgezondheid gezonden persoonssterfkaarten 1905-1909.
Overlijdensverklaringen 1940-1949.
Waalre
Overlijdensbriefjes 1874-1879. Zie ook index.
Weesp
Vermeldingen van doodsoorzaken 1731-1912 (doorzoekbaar op naam).
Westerhoven
Geneeskundige verklaringen in verband met het vaststellen van doodsoorzaken 1830-1915. Zie ook index.
Willemstad
Verklaringen van overlijden 1933 en 1936.
Woensdrecht
Verklaringen van overlijden 1890-1927.
Woensel
Overlijdensverklaringen 1897 en 1899-1900. Zie ook index.
Wouw
Verklaringen van overlijden 1912.
Zaamslag
Geneeskundige verklaringen van overlijden, afgegeven door artsen en bestemd voor het opmaken van overlijdensakten 1865-1899.
Staten van buitengewone sterfte binnen de gemeente 1868-1876.
Zandvoort
Akten van overlijdensverklaring en aangiften van overlijden 1883-1930 (1921 ontbreekt).
Zeelst
Verklaringen van overlijden, opgemaakt door artsen 1886-1894. Zie ook index.
Zesgehuchten
Door medici afgegeven overlijdensverklaringen met vermelding van de doodsoorzaak 1892-1896. Zie ook index.
Zevenbergen
Verklaringen van doodschouw, afgegeven door geneesheren 1878-1929 en medische verklaringen van overlijden 1930-1934.
Zuilichem
Overlijdensverklaringen uit de gemeenten Poederoijen, Zuilichem, Rossum, Brakel, Heerewaarden en Hedel over de periode 1869-1956 (doorzoekbaar op naam). Overlijdensverklaringen met vermelding van de doodsoorzaken 1869-1952.
Zundert
Verklaringen van overlijden 1928-1951
Zutphen
Doodsbriefjes 1936-1946.
Zwolle
Verklaringen van overlijden 1865-1915 en 1902-1910.
Medische woordenboeken en begrippen
Bijzondere ziekte- en genezingsleer
De bijzondere ziekte- en genezingsleer uit een klinisch standpunt bewerkt; door Dr. Carl Canstatt 1844 en 1845. (Zie voor de diverse uitgaven 1844-1854)
Pinkhof Geneeskundig Woordenboek
Vertalend en verklarend woordenboek van uitheemse geneeskundige termen.
Pdf-bestand: DBNL
Medische woordenboeken
De betekenis van medische termen en begrippen kunt u vinden in het online Nederlands medisch en geneeskundig woordenboek (zoeken kunt u via de index bovenaan de pagina) of de encyclopedie van Dokterdokter.
Ziektenamen in Nederlandse dialecten
Boek Ziektenamen in Nederlandse dialecten met betekenissen.
Pdf-bestand: Ziektenamen
Latijnse medische termen
Een alfabetische lijst met de Latijnse medische termen en de Nederlandse betekenis vindt u in de hierboven genoemde pdf-bestanden van Heerde.
Duitse medische begrippen
Een overzicht van Duitse medische begrippen vindt u via GenWiki en Andreas Karstens.
Doodsoorzaken en spellingsvarianten
Kunt u niet helemaal uit de omschreven doodsoorzaak komen, dan is de lijst met doodsoorzaken en spellingsvarianten een handig hulpmiddel. Deze lijst is (rechtstreeks op uw computer!) te downloaden via de invoerinstructies van Vele Handen of als het pdf-bestand Doodsoorzaken Amsterdam.
Overzicht van doodsoorzaken
Een lijst met aandoeningen en doodsoorzaken die voorkomen op de doodsbriefjes die sinds 1865 bij overlijden werden opgesteld.
Website: BHIC
Doodsoorzaken Zierikzee
Lijst van doodsoorzaken 1909-1913; nummers met corresponderende ziekten.
International Classification of Diseases
Het kan zijn dat u in overlijdensverklaringen een code voor een ziekte of doodsoorzaak tegenkomt. In dit overzicht zijn die codes voor u op een rijtje gezet. U kunt ook direct zoeken in de ICD Decoder.
Website: Wolfbane
Doodsoorzaken nummering bevolkingsregister België
In de Belgische bevolkingsregisters wordt vanaf 1866 in kolom 13 de doodsoorzaak van iemand met een nummer aangeduid. In het pdf-bestand kunt u de nummers met de bijbehorende doodsoorzaak terugvinden.
Pdf-bestand: Familiekunde Brussel
Tekst: Uit de oude Koektrommel
Met speciale dank aan Ton de Zwart (tondezwart.nl) voor de verleende toestemming voor het plaatsen van foto’s uit eigen collectie.
Bronnen: Streekarchief Bommelerwaard, Uitvaart, Wikipedia, Uitvaartverzekeringen, CBS en Format